Qax Rayondan olan çoxsaylı mənbələrimiz tərəfindən Qax meşələrinin son 20 ildə necə amansızlıqla məhv edilməsi barədə ara-sıra redaksiyamıza sensasion məlumatlar da daxil olub və olmaqda davam edir. Yerli sakinlər bildirir ki, rayonun meşə zolaqlarında daha acınacaqlı vəziyyətin əmələ gəlməsinə səbəb, məhz rayonun Meşə Mühafizəsi və Bərpası Müəssisəsinin və Regional Ekologiya İdarəsinin bizlərə məlum olmayan passivliyi, çarəsiz, çıxılmaz durumuna düşməsidir.
Qaxda meşə zolaqlarının məhvi təxminən 15-20 ildir ki, başlanılıb və mütəmadi olaraq davam edir,amma bununla bağlı demək olar ki, hər hansı tədbir də görülmür. Rayonda bir çox vəzifə sahiblərinə, ayrı-ayrı şəxslərə məxsus sexlərə çökə, palıd, fıstıq, vələs, göyrüş, şabalıd, qoz, cır armud və digər növ qiymətli ağaclar gətirilir, ilkin emaldan sonra müxtəlif ünvanlara daşınır.
Məlumatlı şəxslərin İFADETV-yə onu da bildirir ki, istər yerli bələdiyyə, istərsə də meşə təsərrüfatının və hətta “Dövlət Qoruqları”nın ərazilərindəki meşə zolaqlarına da rəhm olunmur, kəsilib doğranır və əsasən mebel və parket istehsalı üçün daşınaraq satılır.
Belə bir səbəblər üzündəndir ki, Qax rayonun meşə ərazilərində nadir ağac növlərinin nəsli kəsilmək üzrədir. Baş verən xoşagəlməz durumla bağlı, çox təəssüflər olsun ki, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin yerli qurumlarına rəhbərlik edənlər məsuliyyət daşısalar da demək olar ki, hər hansı ciddi tədbirlər görmürlər.
Mövzunun aktuallığını nəzərə alaraq İFADETV olaraq son ay media üzərindən apardığımız jurnalist araşdırmaları zamanı bir sıra maraqlı, həm də dövlət və ictimai əhəmiyyət kəsb edən faktlar ortalığa çıxdı. Verilən məlumatlardan belə məlum olur ki, Qaxda ağac qətliyamı ilə məşğul olanlar elə belə adamlar deyilmiş. Bəri başdan qeyd edək ki, Qaxda ağac biznesinin önündə gedən əsas fiqurlardan biri 21 ilin passiv deputatı kimi tanınan Azər Kərimovdur. Media olaraq biz dəfələrlə bu millət vəkilinin Qax seçicilərinin 90 faizinin ona səsə vermədiyi halda, niyə məhz nəyin bahasına olur olsun Qaxdan millət vəkili seçilməsinə can atmasının sirrini də çözə bilmişik.
Onun həm ölkə daxilində, həm də xaricində ( əsasən İtaliyada) bir sıra biznes şəbəkələrinin olduğu bildirilir. Azər Kərimli həm də seçicilərini boykot edən deputatlardandır.
Qax rayonunda qiymətli ağaclarının kütləvi şəkildə qırılması ilə bağlı hamı deputat A.Kərimlinin adını hallandırır.Və bu heç kimə bu gün də sirr deyil. Deyirlər ki, A.Kərimli ağac materialları və mebelqayırma sahəsində biznesmen olaraq Qax rayonu əhalisinin “sağlamlığının keşiyində dayanır”.
İtaliyanın Azərbaycandakı səfirliyində deputata «cəngəvar» ordeni verilməsinin motivini araşdırdığımız zaman məlum oldu ki, deputat xəttilə İtaliyaya gedib gəldiyi zaman dövlətin mənafeyini yaddan çıxarıb öz biznes maraqlarından çıxış edərək mebel alış verişi üzrə müqavilələr bağlayıbdır. Bəli, bağlanmış müqavilələrin şərtlərinə isə əməl etmək üçün A.Kərimli Qax rayonundakı meşələrdə bitən bütün qoz, palıd və fıstıq ağaclarının axırına çıxana qədər özünü deputat seçdirəcəkdir. Vəssəlam. Bu qədər net.
Ona görə də son yazılarımızda qeyd etmişdik ki, Qaxın Cüdüllü kənd sakinləri hamılıqla ayağa qalxaraq yaxınlıqdakı meşə ərazisində qalan tək-tük palıd və fıstıq ağaclarının deputat A.Kərimlinin meşə quldurlarının gecə basqınından xilas etmək üçün meşənin girəcəyinə beton və daş pilətələr qoymuşlar.Bu barədə saytımızın ötən saylarında “Qax sakinləri meşəni Azər Kərimlinin meşə quldurlarından necə qoruyur? “ başlıqlı araşdırma yazısında ətraflı qeydlər olunmuşdur.
Hesab edirk ki, aidiyyatı dövlət orqanları faktları Qax rayonunun istər dağdibi, istərsə də aran kənd meşələrində Güllükdə, Süskənddə, Çinarlıda, Qumda, Sarıbaşda, İlisuda, Cüdüllüdə,Qaşqaçayda, Zəyəmdə, İbaxlıda,Oncallıda, Qıpçaqda, Tanqıtda araşdırsalar həqiqətən son 15-20 il ərzində on minlərlə qiymətli ağacların məhv edildiyinin şahidi olarlar. Çünki bu məhv edilmiş bütün ağacların kəsilmiş kötükləri hələ də qalmaqdadır. Elə peyk görüntülərinə də müqayisəli diqqət yetirmək kifayətdir.
Bir sözlə, Qax meşələri hazırda da talan edilir, ağac qətliyamı davam edir. Olan isə xalqa və dövlətə məxsus təbii sərvətə olur. Sanki ermənilər Qarabağı işğal edib meşələrini məhv etdiklər kimi, Azər Kərimli və onun Qaxda fəaliyyət göstərən dəstəsi ETSN 7 saylı Regional Ekologiya İdarəsinin fəaliyyətsizliyindən ( və yaxud işbirliyindən) istifadə edərək Qax meşələrinin axırına çıxmaq üzrədirlər. Və çox təəssüflər olsun ki, “ağac killer”ləri olan bu milyonerlərə ETSN rəhbərliyi səviyyəsində belə, nədənsə DUR! deyə bilmirlər. Lakin İbaxlı kəndindən olan şikayətçinin bir neçə gün əvvəl verdiyi məlumatlardan aydın oldu ki, ETSN-nin yerli qurumlarının passiv mövqe tutmasının və ağac qətliyamında birbaşa iştirak etməsinin səbəbləri nə imiş. Bəli, bizə edilən şikayətə səbəb İbaxlı kənd sakini Kamran Abdullayevin rayonun Qıpçaq kəndi ərazisində olan bir neçə qovaq ağacını aprel ayında kəsməsi olmuşdur. Atası Mövlüd kişinin qeyd etdiyinə görə oğlu Kamran işsizdir və hərdən yerli Ekologiya İdarəsinin Qax rayonu üzrə mütəxəsisi olan Sadiq adlı məmurun icazəsilə ağac kəsimilə məşğul olub fəhlə pulu alır, birlikdə yeyib içirlər. Nədənsə bu dəfə icazəni ("dabro"nu) ala bilməsə də bir neçə ağacı 3 ay əvvəl kəsmişdi. Bu məsələni bilən Sadiqin qardaşının qaynatası olmuş Hacıməmməd kişi yerli polisə şikayət vermişdir.
ETSN -nin məmuru Sadiqin qardaşı oğlu Rəsulun Qıpçaq meşəsində kəsdiyi palıd ağacları
Dərhal Qax Rayon Polis Şöbəsinin baş müstəntiqi, polis mayoru Elvin, şikayətdə Kamran Abdullayevin adının keçməsini görcək sevinərək şəxsi qisasını almaq üçün işin icraatını tez öz üzərinə götürmüş və qanunsuz olaraq K.Abdullayevi iş üzrə heç bir sübutu və faktı olmadan 72 saat qollarını arxadan qandallayaraq əvvəlcə Polis Şöbvəsində saxlamış və zorakılıqla izaat alaraq ağac kəsmə cinayətini etiraf etdirmişdir. Və bundan sonra “beynəlxalq terrorçu” kimi onu Qax rayon Məhməməsinə təqdim edərək 3 ay həbs-qəti imkan tədbiri seçdirmiş və dərhal da Ədliyyə Nazirliyinin Şəki üzrə Pentensiar Xidmət idarəsinin cəzaçəkməmüəssisəsinə "etap" etdirmişdir. Bərəkallah, Qax Rayon PŞ-nin baş müstəntiqinə. Və o da məlum olmuşdur ki, ETSN-nin 7 saylı Ekoloi Təhlükəsizlik İdarəsinin Qax rayon üzrə əməkdaşı Sadiq ekspert kimi kəsilən qovaq ağaclarının qiymətini şişirdərək yazıb idarəsinin adından polisə təqdim etmişdir iş üzrə cinayət işi başlansın. ETSN-nin 7 saylı İdarəsinin və yerli polis əməkdaşlarının ildırımsürətli belə operativliyinə qibtə etməmək mümkün deyil. Təki həmişə belə olsunlar. Amma vətəndaşlar arasında ayrıseçkiliyə yol vermədən. Araşdırmamızın bu yerində təbii sual da ortalığa çıxır. Bəs Qax royon meşələrində 20 ildir ki, genişvə hərtərəfli “yaşıl soyqrım” törədən deputat A.Kərimliyə və onun meşə quldurlarına niyə bircə dəfə də olsun ETSN-nin 7 saylı Ekoloji Təhlükəsizlik İdarəsi “Gözün üstə qaşın var!” deyə bilmədi? Və yaxud 7 saylı Ekologiya İdarəsinin əməkdaşı ETSN-dəki doğma dayısı Süleymana arxalanıb meşələrin kəsilməsinə və daşınmasını, sakinlərə mal-qara otarması üçün nəzərdə tutulan Qıpçaq kənd başında olan böyük bir örüş sahəsini qanunsuz zəbt edərək şəxsi təsərrüfatla məşğul olur, sahənin 4 kənarını kanalladaraq mənimsəyir?
ETSN əməkdaşı Sadiqin Oncallı kəndində yaşayan qaynatası Vəli kişi kəndə məxsus böyük meşəlik ərazini qanunsuz olaraq kanalladaraq zəbt edib. Çoxsaylı ağaclar məhv edilib. Bəs görəsən cənab yerli Ekologiya məmuru olan Sadiq bəy qaynatası Vəli kişini törətdiyi qanunsuz hərəkətlərinə, qiymətli ağacların kəsimi və kökündən çıxarılmasına görə 100000 manat, və meşə ətrafı yüzlərlə metr məsafədə kanal qazdırdığına görə hər paqon metrəyə 82 manat olmaqla cərimə aktı yazacaqmı? Yaxud ETSN-də hazırda məsul vəzifədə işləyən doğma dayısı Süleymanın Qıpçaq kəndindəki ata yurdunun arxasında olan meşəliyin ağır texnika ilə kürünərək ağaclarını isə kəsdirərək sarı rəngli EVROKAMAZla naməlum istiqamətdə daşıtdırmasına qarşı əvvəlcə yüksə cərimə yazraraq polisə şikayət etməklə cinayət işi açılmasına yardımçı olacaqmı? Əsla.
Sadiqin ETSN-də vəzifədə olan dayaısı Süleymanın ata yurduolan evinin arxasındakı meşə ərazisini kürütdürüb, ağacları isə qırdırıb KAMAZla daşıtdırır.
Və yaxud hamının bildiyi və Sadiqin icazə verdiyi qanunsuz kömür quyularının fəaliyyətinə kəndlərdə son qoyacaqmı? Və yaxud kəndin örüş sahəsi yaxınlığında olan meşə fondundakı qiymətli palıd və fıstıq ağaclarının kəsintisinə görə doğma qardaşı oğlu barədə Qax rayon Polis Şöbəsinə və ETSN rəhbərliyinə vəzifə borcu olaraq xidməti məlumatı verəcəkmi? Suallar çoxdur. Bu adam 1 yetimi ( birlikdə yeyib içdikləri K.Abdullayevi) dərhal cəzalandırıb yüksək cərimə tətbiq edə bilir, ( artıq bu cərimə K.Abdullayevin yaxınları tərəfindən borc-xərc və kənd sakinlərinin yığdıqları ianələrlə 6 saylı Regional Ekologiya İdarəsinin hesabına 7770 manat ödənilmişdir. ) indi görək uzun illər törətdiyi ağac qətliyamından milyonlar qazanan deputatdan “pay” umaraq irimiqyaslı cinayətləri ört-basdır etdiyi kimi, bu dəfə də şəxsən özünün icazə verdiyi və yaxın qohumları tərəfindən təbiətə tutlan divanlara görə vəzifə səlahiyyətlərini qanun çərçivəsində həyata keçirəcəkmi? Ümid edirik ki, ETSN rəhbərliyi Qax rayon ərazisində əməkdaşı Sadiq və qohumları tərəfindən törədilən çoxsaylı qanunpozuntularına hüquqi qiymətin verilməsi üçün tez bir zamanda məsələnin yerində araşdırılmasına göstəriş verəcəkdir. Yaşayarıq görərəik. Araşdırmalarımız davam edir.
Gələn saylarımızda : ETSN-nin hansı Regional Ekologiya İdarə rəisi Oğuzdakı civisi Lətafətin vasitəsilə rayon sakinlərinə sələmə verdiyi 870000 manat pulun faizini alarkən sakinlərin şikayətləri əsasında yerli hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən “qanunsuz bank fəaliyyəti göstərdiyinə” görə yaxalanmışdır?
Kimlərin zənglərindən sonra ETSN məmuru civisini və “çirkli” pullarının 50 %-ni geri almağa müvəffəq olmuşdur?
İFADETV-nin araşdırma qrupu
