Azərbaycan-Ermənistan sərhədində və Qarabağın dağlıq hissəsində vəziyyət gərgin olaraq qalır. Bakı ilə İrəvan arasında sentyabrın 13-də səhər saat 9-dan atəşkəsin dayandırılması ilə bağlı əldə olunan razılaşmaya baxmayaraq, atışmalar davam edir. Hər iki tərəf canlı qüvvə itkisini etiraf etmək məcburiyyətindədir və bir-birlərini növbəti münaqişədə ittiham edirlər.
Bu barədə “Nezavisimaya qazeta" yazıb.
Rus nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Çərşənbə axşamı parlamentdə çıxış edən Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Azərbaycanın Ermənistan sərhədlərinə yeddi istiqamətdən hücum etdiyini bildirib. Onun sözlərinə görə, toqquşmalar zamanı 49 erməni hərbçisi həlak olub, lakin bu rəqəm yekun deyil və dəqiqləşdirməyə ehtiyac var.
Paşinyan bildirib ki, İrəvan KTMT-dən kömək istəyib, bundan sonra bu alyansın daimi şurasının iclası keçirilib.
Ermənistan tərəfi ümid edirdi ki, təşkilat öz nizamnaməsinə uyğun olaraq, Qazaxıstanda yanvar iğtişaşları zamanı olduğu kimi lazımi yardımı göstərəcək. Paşinyan onu da deyib ki, o, artıq Rusiya prezidenti Vladimir Putin və Fransa prezidenti Emmanuel Makrona zəng edib. İrəvan Moskvadan kömək istəyib: Ermənistan və Rusiyanın bir-birinə hərbi yardım göstərməklə bağlı birbaşa razılığı var.
Fransada bir qrup deputat Ermənistana hərbi yardım göstərilməsi xahişi ilə hökumətə müraciət hazırlayır. “Le Figaro” yazır ki, Makron bu münaqişənin və ondan irəli gələn bütün məsələlərin müstəsna olaraq sülh yolu ilə həllinə kömək etmək üçün Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevlə danışacağını bildirib. ABŞ baş verənlərlə bağlı narahatlığını ifadə edib.
Eyni zamanda, Bakı və İrəvana yollanan Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Şarl Mişel “Tvitter” hesabında yazıb ki, Azərbaycan-Ermənistan sərhədində yaranmış gərginliklə bağlı Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev və Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanla əlaqə saxlayır.
Ş. Mişel vurğulayıb ki, Aİ-nin Cənubi Qafqaz və Gürcüstan böhranı üzrə xüsusi nümayəndəsi Toivo Klaardan “gərginliyin qarşısını almaq üçün” Bakı və İrəvana səfər etməyi xahiş edib. Bu arada Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Ermənistanla sərhəddə hazırda mövcud olan bütün məqsədlərə nail olunduğunu bildirib.
Ermənistan Müdafiə Nazirliyi baş verənlərlə bağlı aşağıdakı mənzərəni təqdim edir. Sentyabrın 13-nə keçən gecə Azərbaycan qoşunları respublikanın cənub-şərqində yaşayış məntəqələrini - Cermuk, Sotk, Qorisi atəşə tutmağa başlayıb. Atış artilleriya qurğularından aparılıb, iriçaplı silahlardan, pilotsuz uçuş aparatlarından istifadə edilib. Təkcə hərbi mövqelərə deyil, mülki infrastruktura da hücum edilib. Sonra döyüşlər artıb və Ermənistan-Azərbaycan sərhədinin ədalətli hissəsini əhatə edib.
Ermənistan Müdafiə Nazirliyinin mətbuat katibi Aram Torosyanın sözlərinə görə, sentyabrın 13-nün birinci yarısında vəziyyət son dərəcə gərgin olub.
Azərbaycan tərəfi itkiləri tanıyır, lakin onları dəqiqləşdirmir. Onun baş verənlərə öz şərhi var. Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin mətbuat xidmətinin rəis müavini Anar Eyvazovun verdiyi məlumata görə, sentyabrın 12-də axşam saatlarında erməni bölmələri Kəlbəcər və Laçını atəşə tutub.
Eyvazovun sözlərinə görə, erməni diversiya qrupları Azərbaycan mövqeləri arasındakı yolları minalayıb. Azərbaycan Silahlı Qüvvələri bu hərəkətləri dayandırmağa məcbur olub. “Toqquşmaların miqyasının genişlənməsinin qarşısını almaq üçün Ermənistan silahlı qüvvələrinin atəş nöqtələri sıxışdırılır və lazımi tədbirlər görülür”, - deyən A. Eyvazov Ermənistanın bu cür hərəkətlərinin həyata keçirilməsini ləngitmək məqsədi daşıdığını qeyd edib.
Eyvazov Azərbaycanın Ermənistan ərazisinə təcavüzü ilə bağlı yayılan xəbəri yalan adlandırıb. Bununla belə, Ermənistan Müdafiə Nazirliyi Azərbaycan birləşmələrinin Ermənistan ərazisinin dərinliklərinə doğru irəliləmək cəhdlərinin videosunu yayıb. Lakin bu ərəfədə Azərbaycan mətbuatı “Azərbaycan Ordusunun Azərbaycanın suveren ərazisində fəaliyyət göstərən qeyri-qanuni erməni birləşmələrinin tam zərərsizləşdirilməsi üçün xüsusi əməliyyat keçirməyə hazır olduğunu” yazıb. “Ermənistan gecikdirmə taktikasına əl atmaqda davam edərsə, onları tərksilah etmək və Xankəndidəki separatçı rejimin nəzarəti altında olan ərazilərdən geri çəkilmək üzrə öhdəliklərini yerinə yetirməsə, Azərbaycanın buna bütün imkanları var”, - “Baqramyan” Teleqram kanalı Azərbaycan mediasına istinadla yazır.
Ekspert icması qeyd edir ki, Ermənistanın Azərbaycanla yeni münaqişəyə başlaması sərfəli deyil: rəqib hələ də texnologiya sahəsində ciddi üstünlüyə malikdir, əsas müttəfiq Rusiya isə Ukrayna münaqişəsinə cəlb olunub. Əvvəllər Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsindən hər vəchlə uzaqlaşan, bunun üçün müxtəlif səbəblər tapan KTMT-yə də böyük ümidlər yoxdur. Bundan əlavə, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi ilə bağlı KTMT-nin özündə heç vaxt yekdillik olmayıb. Məsələn, KTMT-nin üzvü olan Belarus Azərbaycana intensiv şəkildə silah tədarük edirdi.
Yeri gəlmişkən, Bakıya Rusiya da silah satıb. Qazaxıstan və Qırğızıstan üçün isə görünən odur ki, Azərbaycanın da daxil olduğu Türk Birliyi daxilindəki münasibətlər KTMT daxilindəki münasibətlərdən daha önəmlidir. Ermənistan yardım üçün Moskvaya üz tutandan sonra Ermənistanın Gümrü şəhərində yerləşən 102-ci hərbi bazada döyüş hazırlığı elan edilib.
Azərbaycanlı politoloq Şahin Rzayev baş verənlərlə bağlı üç versiya irəli sürüb:
“Birincisi, doğrudan da, KTMT-ni münaqişəyə cəlb etmək və ardınca bütün Ermənistan-Azərbaycan sərhədi boyunca rus “sülhməramlılarını” yerləşdirmək üçün sərhəddə erməni qüvvələri tərəfindən təxribat baş verə bilərdi.
İkincisi, avqustun 31-də Brüsseldə keçirilən görüşdə Nikol Paşinyan İlham Əliyevə nəsə söz verə, lakin Vladimir Putinlə görüşdən sonra fikrini dəyişə bilərdi.
Üçüncüsü, baş verənlər Ermənistan cəmiyyətini Azərbaycanla sülh müqaviləsinin imzalanmasına hazırlamaq üçün razılaşdırılmış planın bir hissəsidir”.
Erməni həmkarı Conni Melikyanın fikrincə, səbəb Ukrayna böhranı ilə bağlı Qərblə Rusiya arasında qarşıdurma fonunda öz şərtləri ilə kommunikasiyalar blokunun açılmasında irəliləyişin olmamasından narazı qalan Bakının bu yolu seçməsidir:
“2021-ci ilin mart-may aylarında lazımi diqqət və qınaq görməyən Azərbaycanın sürünən işğalı, habelə Rusiyanın diqqətini Ukraynaya yönəltməsi Bakıya danışıqlar masası arxasında mümkün olmayanı güc yolu ilə əldə etmək imkanı verib”. //Reyting.az//
