Ermənistan parlamentində yenə əlbəyaxa dava düşüb. Məlumata görə qarşıdurma hakim Vətəndaş Müqaviləsi Partiyasının deputatları ilə müxalif “Ermənistan” parlament fraksiyasından olan həmkarları arasında olub.
Hadisə qondarma soyqırımı inkarına görə cinayət məsuliyyətinin tətbiqi təşəbbüsünün müzakirəsindən sonra baş verib. Toqquşmadan əvvəl parlament sədri Alen Simonyan "Ermənistan" fraksiyasının tərkibinə daxil olan müxalifətçi "Daşnaksütyun" partiyasının nümayəndələrinə qarşı tənqidi fikirlər səsləndirmişdi.
“Ermənistan” partiyasından olan deputat Artsvik Minasyan bildirib ki, onun siyasi qüvvəsi "soyqırımın" inkarına görə cəza nəzərdə tutan qanun layihəsini hazırlayır.
Qarşıdurma ilə əlaqədar Simonyan 20 dəqiqəlik fasilə elan edib. İclas zalında vəziyyət sabitləşib.
Mart ayında isə baş nazir Nikol Paşinyan Türkiyənin media nümayəndələrinə verdiyi müsahibədə 1915-ci ildə Osmanlı İmperiyasında “erməni soyqırımı”nın beynəlxalq tanınmasının Ermənistanın xarici siyasət prioritetlərinə daxil olmadığını bildirmişdi.
Qeyd edək ki, ermənilər aprelin 24-nü “soyqırımı” günü adlandırırlar. Dünyanın müxtəlif ölkələrində ermənilər bununla bağlı tədbirlər keçirir, Türkiyə və Azərbaycana qarşı şüarlar səsləndirirlər. Hətta bəzi ölkələr və parlamentlər bu saxtakarlığı tanıyıb. 2019-cu ilin oktyabrında ABŞ-də konqresin aşağı palatası erməni soyqırımını tanıyıb. Həmin ilin dekabrında isə konqresin Yuxarı Palatası, Senat da soyqırımın tanınması və pislənməsi ilə bağlı qətnamə qəbul etmişdi.
ABŞ-nin keçmiş prezidenti Cozef Bayden XX əsrin hadisələrini “soyqırımı” adlandırmışdı. Türkiyənin Xarici İşlər Nazirliyi isə onda Baydeni “bu ciddi səhvi düzəltməyə” çağıraraq onu populizmdə ittiham etmişdi.
Tarixən erməni ideoloqları və havadarları tərəfindən Türkiyəyə təzyiq etmək məqsədi ilə saxtalaşdırılmış bu günün beynəlxalq səviyyədə qəbul edilməsi bu etnik qrupun başlıca hədəflərindən olub. Ermənilər Azərbaycan torpaqlarını işğal edərək “Böyük Ermənistan” qurmaq, Türkiyəyə ərazi iddiaları, “soyqırımı” kimi saxta iddialar əsasında ideoloji sistem qurmuşdu. Azərbaycan torpaqlarını işğaldan azad etməklə ermənilərin məşhur ermənilik düşüncə sistemini, bu sərsəm ideologiyanı da puça çıxdı. Etnosun mifləri dağıldıqca bu ideyanın daşıyıcıları, təbliğatçıları məyus olur. Digər tərəfdən, saxta soyqırımı parlament, hökumət səviyyəsində qəbul edənlər, bu xülya ilə bağlı ermənilərə dəstək verənlər indi də özlərini fərqli üsullar tətbiq etməklə göstərirlər.
Türkiyəyə qarşı saxta soyqırımından daha çox Rusiya və Fransa faydalanmağa çalışıb. Odur ki, onların Ermənistanın müdafiə etdiyi siyasi qruplara bu məsələdə də dəstək verdikləri ehtimal olunur.
Bu, Ermənistan parlamentində baş verən ilk hadisə deyil. 2024-cü ilin iyununda Nikol Paşinyan parlamentdə çıxışı zaman müxalifətə atmaca atmışdı: “Sizin təriflədiyiniz generalların çoxu vətən üçün badə qaldırırdılar. Hücum başlayan kimi mənə zəng edib onları ərazidən çıxarmağımı xahiş edirdilər. Onlar qorxaq və fəraridirlər”.
Bundan sonra müxalifət və hakim partiyaların nümayəndələri arasında mübahisə baş vermişdi. Bu, bir az sonra əlbəyaxa davaya çevrilmişdi. Parlamentin binası qarşısında isə müxalifətin nümayəndələri ilə polis arasında toqquşma olmuşdu. Polis onlara qarşı səs qumbaralarından istifadə etmişdi.
Bundan başqa, ötən ilin noyabrında da deputatlar küçə sözləri ilə bir-birilərni aşağılamışdılar. Bu mübahisənin əlbəyaxa davaya keçməsinin qarşısı alınmışdı.
35 il əvvəl isə - 1999-cu il oktyabrın 27-də Ermənistan parlamentində daha faciəli hadisə törədilib. Nairi Hunanyanın başçılıq etdiyi 5 silahlı şəxs tərəfindən parlamentə edilən hücum nəticəsində baş nazir Vazgen Sarkisyan və spiker Karen Dəmirçyan daxil olmaqla, 8 nəfər ölmüş, 30-dan çox insan yaralanmışdı. Terror aktı nəticəsində öldürülən Sarkisyan və Dəmirçyanın islahata meyilli koalisiyası həmin ilin mayında keçirilən parlament seçkilərini səs çoxluğu ilə qazanmış və praktiki olaraq ovaxtkı prezident Robert Köçəryanı siyasi səhnədən kənarlaşdırmışdı.
Onda bu cinayət əməlində Robert Koçaryan və milli təhlükəsizlik naziri Serj Sarqyanın əli olduğu müxtəlif faktlarla təsdiqlənirdi. Bu cinayət işini Nikol Paşinyan hakimiyyəti də hələ açmayıb.
Koçaryan və Sarqsyanın adı olan yerdə Rusiya müdaxiləsi də istisna edilmir.
Qeyd edək ki, Ermənistan parlamenti 107 deputatdan ibarətdir. Onlardan 71-i hakim “Vətəndaş müqaviləsi” fraksiyasının təmsilçisidir. Müxalifət olan “Ermənistan” fraksiyası parlamentdə 29 deputatla təmsil olunur. Onun başçısı Ermənistanın keçmiş müdafiə naziri Seyran Ohanyan, “boz kardinal”ı isə Robert Koçaryan sayılır.
Bu fraksiya parlamentdə ara-sıra qarşıdurmalar yaradır. Belə ehtimal etmək olar ki, Koçaryan, yaxud Sarqsyan hakimiyyətdə olsa idi, 35 il öncəki cinayət yenə təkrarlana bilərdi.
Bu fraksiya həm də müəyyən mənada rusiyayameyilli olduqlarını da gizlətmirlər.
Müxalifət “soyqırımı” məsələsi və konstitusiyanın dəyişdilməməsi ilə bağlı Nikol Paşinyana təzyiq göstərir. Hökumət başçısı da bunları “xalqın” məsələyə münasibəti kimi qələmə verməklə Ermənistanın müstəqilliyi haqqında konstitusiya aktından gələcək əsas qanunda istifadə etməyəcəklərini bildirir. Paşinyan xarici siyasətdə də saxta soyqırımı yerli səviyyədə qeyd etmək istəyir.
Azərbaycanın Ermənistan qarşısında iki əsas şərt qoyub: konstitusiyanın dəyişməsi, ATƏT-in Minsk qrupunun ləğvi.
Parlamentdəki dava isə rusiyayönlü müxalifətin bu şərtlərin təmin olunmasına qarşı çıxaraq ictimaiyyətin diqqətini özünə cəlb etməyə çalışmasıdır. Çünki “Ermənistan” fraksiyası Paşinyan hökumətinə təzyiq etmək, siyasi qüvvə kimi ayaqda qalmaq üçün ideya boşluğu yaşayır.
Belə düşünmək olar ki, hökumət başçısı da müxalifətin bu hay-küyündən bəhrələnərək Azərbaycanla danışıqlarda şərtləri həyata keçirməmək üçün vaxt udmağa çalışır. Ona görə, ehtimal etmək olar ki, parlamentdəki bu dava ilə rəsmi İrəvan konstitusiyanın dəyişdirilməsinə maneəni göstərməyə çalışıb. Bu baxımdan, parlamentdəki məlum dava ilə müxalifət Paşinyana xidmət etmiş olur.
Ermənistan parlamentdəki belə dava şousu ilə özünü demokratik göstərmək istəyir. Ancaq əlbəyaxa olmaq, boğuşmaq, qarşılıqlı təhqirlər demokratik dəyərlərdən sayılmır.
Deputatların əlbəyaxa olması Ermənistan cəmiyyətinin, dünya ermənilərinin sülhə, əməkdaşlığa hazır olmadığını göstərir.(Report)
