Oğuz rayonunun Muxas kənd sakini Hümbət Musayev redaksiyamıza bildirmişdir ki, bu gün saat 17 radələrindən başlayaraq kəndinin yüksək meşəli dağında güclü yanğın başlamışdr. Yanğıının məhz sanitar-qırıntı zonasında başlaması bir çox şübhələrə əsas yardır. Belə ki, kənd sakilərinin çoxsalı şikayətlrindən sonra, yəni 12-13 gün əvvəl Baş Prokurorluğun göstərişi əsasında Oğuz rayon Pokurorlğunun müstntiqləri və daha iki nəfər şəxslə bilikdə qnunsuz qırıntı və amqalanmış ərazidə baxış keçirərək nümunələr götrmüş və tezliklə burada geniş aaşdıralar apaacaqlaını bildirmişlər. İlkin baxış zamanı eşə gözətisi Bönəvşə Həkimova və həmin meşəbəyliin sahə rəisi Namuş da iştirak etmişlər. Hazırda yanğının miqyası böyüyərək Calud meşəsi istiamətidə hərəkət edir. Digər şahidlərin dediyiə görə havada helikopterlər görünsə də yanğına müdaxilə edə bilmilər. Ynğının güclü olmasının səbəbi isə həmi ərazidə minərlə meşə cinsli ağacların çoxunun sanitar-qıntı zonasna daxil edilərək kəsilib ilik material kimiyerli işazlara satılması nəticəində əsasən iri və ort diametli fıstıq və palı ağacarının budaqlarınn qırıntı zonasından təmizlənməməsi oluşdur. Yəni, quuan küll-miqdarda ağac budaqları yandığ zaman əbiimeşə ynğınından fərqli olaraq həmin zonada alovu hüdürlüyü və hərəkət sürəti daha böyük olur. Ona görə də hazırda Muxs meşəsində baş vermiş yanğınların söndürülməsi istiqamətində ETSN-in yerli qurumlarının əməkdaşları və FHN-in Dövlət Yanğından Mühafizə Xidmətinin nümayəndələri tərəfindən tədbirlər görülmyə cəhd edilsə də, efekt vermir. Çünki, yanğının 30-40 metrliyinə yaxın durmaq olmur.
Adətən dağlıq ərazilərdə baş verən belə yanğıları yrli əhalinin öməkiyi sayəsində söndürmək mümkün olur. Lakin şahidlərin dediynə görə yerli sakinlər bu istiqamədə çox passvlik göstərirlər. Səbəbini d belə zah edirər ki, yerl meşə işçiləri onlara heç bir hörmə qoymamış, əksinə saxta qırıntı zonas adı altında cavan meşə cisli ağaclarn hamısnı məhv etməkə kənd evlərini sl təhlükəsi altında qoymuşlar.
Bu arada xatılatmaq yerin düşərd ki, hələ 202-ci ilin mart ayında yerlisakinləin şkayətləri əsasında redaksiyamıın əməkdaşı bu gün ynğın törədilən ərazidə ETSN -ni əməkdaşları ilə montorinqdə iştirak etmiş və çoxsaylı ağacların kəsilməsinə görə aktlar tərtib edilmişdir. Elə bu ilin əvvəlindən həmin ərazidə ynə dəçoxsaylı ağacların qnunsuz kəsintisinə görə iyl ayında bir nçə aktlar tərtib oluns da meşə özətkisi Bənövşə Həkimovaya ETSN səviyyəində güldən ağır söz deyən tapılmamışdır. Biz hazırda yandırılan meşə ərazisi ilə bağlı 30 avqust tarixli "DÖVLƏT MEŞƏ FONDUNA KİMLƏR ƏN ÇOX ZİYAN VURDU: - XALIQVERDİNİN DƏSTƏSİ, YOXSA LAÇINI TƏRK EDƏN ERMƏNİLƏR?" başlıqlı məqaləmizdə xüsusi 5-ci bənd olaraq qeyd etmişdik: " ... 5. Oğuz rayonun Daşağıl meşəbəyliyinin Bucaq və Muxas meşə dolaylarında son ildə külli-miqdrada ağaclar qırılıb və qanunsuz olaraq damqalanıb. Bu vəhşiliyin qarşısının alınması üçünsə heç bir tədbr görülmür. Doğrudur, yerli sakinlərin çoxsaylı şikayətlərindən sonra ekologiya üzvləri meşə işçilərilə birlikdə gözdən pərdə asmaq üçün simvolik olaraq bir neçə 5-6 yüz manat məbləğində cərimə aktları tərtib ediblər. Vəssəlam. Yerli ekoloji Təhlükəsizlik əməkdaşlarının verdiyi məlumata görə Xalqıverdi hakimiyyətə gəldikdən sonra Oğuz və Qəbələ ərazilərində ağacların kütləvi məhv edilməsi çox intensivləşib. Hələ tarixdə belə kəsinti baş verməmişdir. Bizdə müdaxilə edə bilmirik." Maraqlısı burasıdır ki, ETSN -nin Qəbələdə yerləşən Nəqliyyat Depertamentində qeydiyyatda olan yük avtomobilləri qanusuz olaraq Oğuzda kəsilən ağacların daşınması ilə məşğul olurlar. "...
Bu da 3 gündən sonrakı nəticə. Deməli, nəticəyə gəlirik ki, məhz Oğuz rayonun Muxas meşəsi FHN-nin şefi olan Kəmaləddin Heydərovun da dünən keçirdyi müşavirədə dedyi kimi - meşə yanğınlarında insan fakorunu olmasını da xüsusi araşdırmalarla təsdiq etmşdir. Bəli, əsaslı şübhələr var ki, son iki ildə ən çox qanuni və qanunsuz ağac kəsintilərinin olduğu yerdə bu gün saat 17 radalərinə güclü yanğn baş vermişdir. Hansıki, Oğuz rayon Prokurorluğunun müstəntiqləri 12 gün əvvəl həmin sahədən ağac nümunələi götürmüş və geniş araşdırmaya başlyacaqlaını bildirmişlər. Bundan sonra biz araşdrmalamızla məhz Muxas meşəsində qanusuz meşə kəsintilərindən başqa, qanuni don geyindirilmiş saniar-qırıntı zonası kimi həmin ərazinin bütün cavan fısdıq və palıd ağaclarını (guya qurumuş və xəstə adı altnda) kütləvi məhv edərək kötüklərini isə damqlayaraq möhürləmiş və sənədlədirmişlər. Ələ etdkləri bütün materialları isə yerli ETSN əməkdaşları tərəfindən işlik material kimi satışı təşkil edilmişdir. Məhz 12 gün əvvəl yerli Prokurorluq əməkdaşları və 3 gün əvvəl isə saytımız tərəfindən Muxas meşəsində baş vermiş kütləvi ağac kəsintilərinin izini irtirmək məcburiyyətində qalan həmin yerli ETSN işçiəri yeganə çıxış yolunu diqqət mərkəzinə dümüş bu ərazini yandımaqda görmüşlər. Yəni, bu qədər təsadüf ola bilərmi ki, başqa yer yox, prokuorluğun ciddi araşdrmaya başlayacağı sahədə yanğın başlasın? Çörəyi ağzına yeyən hər bir kənd sakinləri də bu yanğnın qəsdən törədildiyini bildirirlər. Təbii ki, digər ərazilərdə baş verən təbii ynğınlardan fərqli olaraq Muxas meşəsində məhz sanitar-qırıntı zonasında ağacların kütləvi kəsintisndən sonra baş vermiş yanğın hadisəsinin əsl səbəbləri hüquq-müafizə orqanlaının araşdırmasından sonra üzə çıxacaqdr.
Qaldı ki, 30 avqstda Oğuz və Qəbələ rayon meşə ərazilərində qeyd etdiymiz qalan 4 sanitar-qırıntı zonasında da bir neçə günə yenə güclü yanğınlar baş verərsə təəccüblənməyə dəyməz. Axı biz konkret faktarla ETSN-nin korupsiylaşmış mütəşəkkil dəstəsi tərəfindən dövlət meşə fondumuzun sanitar-qırıntı zonası adı altnda necə məhv edildikdən sonra sənədləşirilərək qazanc məqsədilə qanusuz satılmasını də bütün detalları ilə ictimaiyyətə və hüquq- mühafizə orqanlarının nəzərlərinə rəsmən çatdırmışıq. Necə deyərlər, bizdən demək. Babalı Sərvərin boyuna.
Sonda onu da xatırltmaq yerinə düşər ki, yandırılmış ərazinin son ilə qədər meşə sahə rəsi olmuş əslən Laçın rayonundan olan Elmdar və onun meşə gzətçisi olan qardaşı hər biri Oğuz şəhərində qısa müdətdə hərəinə 2 villa, Bakı şəhərində 1 ev və 165000 manata bir kafe alıb işlədirlər. Yəni, deyilənə görə qardaşlar gündəlik 3000 manat "qazanca" pul demirlərmiş. Bu da nəticəsi. Qoy ETSN rəhbərliyi də susmağında davam etsin.
QEYD: Son məlumata görə güclü yanğın Calud kəndi yaxınlığındakı meşəli dağ ərazisində davam etməkdədir. ETSN-nin nazir müavini cənab Vüqar Kərimovun da sentyabrın 3-də səhər hadisə yerinə gəldiyi bildirilir. Amma nə faydası. O da bir adi kənd sakini kimi yanğına uzaqdan passiv bir tamaşaçı kimi baxmaqla məşğuldur.
İFADETV.COM
P.S. Avqustun 8-də və 30-da bu gün baş verəcək hadisə ilə bağlı yazdığıız araşdırma yazılarmıza çox təəssüflər olsun ki, nə ETSN rəhbərliyi, nə də hüquq-mühaizə orqanları səviyyəsində heç bir reaksiya göstərməmişlər. Sanki, belə də olmalı imiş.